Bij lymfklierkanker kan er een tumor ontstaan in het borstgebied. Die kan bestraald worden met protonentherapie. Wat is dat voor een therapie en komt iedereen met een tumor in het borstgebied hiervoor in aanmerking?
Anne Niezink (radiotherapeut-oncoloog met specialisatie hematologie):
‘Protonentherapie is een bestralingstechniek voor patiënten met lymfklierkanker. Het is relatief nieuw, we zijn hiermee als eerste van Nederland in 2018 gestart in het UMC Groningen en het wordt nu ook aangeboden in Maastricht en Delft. Sinds 2021 is de behandeling van lymfomen in de borstkas met protonentherapie mogelijk.
Het doel van bestraling is het doden van kankercellen. De klassieke bestralingstechniek is een fotonenbehandeling; elektromagnetische straling met fotonen. De fotonen geven hun dosis straling af in het gebied waar bestraald wordt en doden de tumor. Maar ze raken ook het omliggende gezonde weefsel. Daardoor kan er hartschade ontstaan, wat later in je leven een vergroot risico geeft op een infarct. Vrouwen hebben daarnaast een grotere kans op beschadiging van het borstweefsel, wat de kans vergroot op borstkanker.
Bij een bestraling probeer je daarom altijd het gezonde weefsel zo veel mogelijk te sparen. Vooral in de borstkas, waar je hart, longen en borstweefsel zit, komt bestraling heel nauw. Een gebied waar veel mensen met lymfklierkanker een tumor hebben.
De groep mensen met een lymfoom in de borstkas komt daarom in aanmerking voor een bestraling met protonen. Protonen zijn kleine, positief geladen kerndeeltjes die de meeste energie afgeven na het binnendringen van de tumor. De dosis straling op je hart, longen en borstweefsel wordt dus lager en daarom is het risico op bijwerkingen na protonentherapie kleiner dan na een reguliere bestraling met fotonen. Je bent dat gebied nog preciezer aan het bestralen en hebt minder bijwerkingen.
Het is een belangrijke, nieuwe ontwikkeling, want patiënten met lymfklierkanker zijn vaak nog jong en hebben een goede prognose op genezing en overleving. Ze kunnen na behandeling weer tachtig of negentig jaar worden, net als iedereen. Maar dan moet je geen last krijgen van de bijwerkingen van de bestraling die je had toen je dertig of veertig was.
Door behandeling met protonentherapie is de kans op bijwerkingen op hart- long- en borstweefselschade lager. Toch komt niet iedereen ervoor in aanmerking. Dat komt omdat het aantal behandelcentra beperkt is en de behandeling erg duur. We selecteren dus de patiënten die er voordeel van hebben, omdat bij hen de kans op hartschade groter is. Dit doen we met rekenkundige voorspelmodellen.
In principe kent elke hematoloog en radiotherapeute deze techniek en kan hij of zij bij ons een verzoek indienen om te onderzoeken of je in aanmerking komt voor protonentherapie. Maar het kan zeker geen kwaad om het als patiënt met je arts te bespreken.
In Nederland bieden drie centra protonentherapie aan
- UMCG Protonentherapiecentrum in Groningen
- Maastro Protonentherapie in Maastricht
- Holland Protonentherapiecentrum in Delft
Meer lezen? Kijk op umcgprotonentherapiecentrum.nl/
