Nieuwe COVID-vaccinatieronde najaar 2024

De nieuwe vaccinatieronde start op 16 september en loopt tot 6 december. Iedereen die ouder is dan 60 jaar krijgt automatisch een oproep. Mensen die in een hoog-risicogroep vallen, zoals mensen met een hematologische kanker, moeten zelf een verwijsbrief bij hun hematoloog of internist aanvragen voor de prik bij de GGD. 

‘Hervaccinatie is belangrijk’, onderstreept Mette Hazenberg (hematoloog, Amsterdam UMC). ‘Ook als je eerdere vaccinatie(s) hebt gehad of een corona-infectie hebt gehad. Vaccinatie tegen COVID is belangrijk om de zogenaamde ‘geheugencellen’ te activeren tegen dit virus. We zien dat bij de groep mensen die is gevaccineerd het risico op een ernstig beloop van COVID goed wordt tegengegaan. Bij de mensen die toch worden besmet en zijn gevaccineerd is het beloop veel minder ernstig.’   

Belangrijk 
Het gevoel dat COVID een ernstige ziekte kan zijn en dat vaccinatie daarom belangrijk is, lijkt in het dagelijks nieuws een beetje weg te zakken. Het wordt door veel mensen afgedaan als ‘griepje’. Ziet Inger Nijhof (internist-hematoloog bij St. Antonius Ziekenhuis) die houding terug in de spreekkamers bij haar patiënten? ‘Ja en nee. De varianten van COVID zijn milder dan de eerste varianten, dus er is geen paniek. Maar patiënten weten ook dat ze extra kwetsbaar zijn en zijn dus alert. Er zal inderdaad een grote groep mensen zijn die zonder al te veel medische problemen een COVID-infectie doorstaat. Maar voor patiënten met een minder goede afweer kan dat anders zijn, zij hebben meer kans om ziek te worden door COVID en bijvoorbeeld opgenomen te worden.’ 

Afweer 
Uit eerdere studies, zoals de COBRA-KAI studie die door Nijhof en Hazenberg wordt geleid, blijkt dat een groot deel van de mensen die een hematologische ziekte heeft én herhaaldelijk is gevaccineerd een goede afweerrespons vertoont. Zo maakt driekwart van de mensen met multipel myeloom (ziekte van Kahler) goede afweerstoffen aan. Ook mensen met CML (chronische myeloïde leukemie) die onder behandeling zijn, reageren nagenoeg allemaal goed op de vaccinatie. Hun lichaam maakt dus vrijwel altijd voldoende antistoffen aan na een vaccinatie en zij lopen dus een minder risico op een ernstig beloop van een besmetting. 

Er zijn echter grote onderlinge verschillen. Bijvoorbeeld voor mensen met lymfklierkanker met rituximab-behandeling of CAR-T-behandeling, en CLL-patiënten met ibrutinib in combinatie met venetoclax behandeling is het moeilijker goede weerstand op te bouwen tegen COVID. 

Overslaan 
Als blijkt dat bij sommige soorten kankers het afweersysteem minder goede afweer opbouwt na vaccinatie, is dat een reden om die vaccinatie over te slaan als je die kanker hebt? Nijhof: ‘Nee, dat is het niet het advies. Soms zal de vaccinatie niet maximaal zijn werk kunnen doen, omdat je afweersysteem door de kanker is beschadigd. Maar door datzelfde beschadigde afweersysteem loop je een veel hoger risico bij infectie. Dus juist mensen met een beschadigd afweersysteem hebben die vaccinatie nodig. Het effect van zo’n vaccinatie verschilt per persoon en ook per moment in je behandeling. Dus hoe de vaccinatie bij jou op dit moment uitpakt, weet je niet. En ook als de vaccinatie niet maximaal aanslaat, biedt het in ieder geval deels bescherming tegen een ernstig beloop van COVID. We zagen in ons onderzoek dat vrijwel alle patiënten in staat zijn op zijn minst gedeeltelijke afweer te maken na vaccinatie. Jezelf beschermen is dus een advies wat wij altijd geven. Maar dit geldt ook voor vaccinatie tegen het influenza-virus dat griep veroorzaakt.’ 

COVID-19-vaccinatieronde in het najaar van 2024  

De Gezondheidsraad adviseert een COVID-19-vaccinatie in het najaar 2024 voor: 

• mensen van 60 jaar en ouder; 
• mensen vanaf 18 jaar tot en met 59 jaar die jaarlijks de uitnodiging krijgen voor de griepprik; 
• volwassenen en kinderen uit de medisch-hoog risicogroepen; 
• zorgmedewerkers die direct contact hebben met kwetsbare patiënten. 

Het is ook mogelijk dat je als partners, kinderen of mantelzorgers een afspraak maakt voor een vaccinatie. In principe is daar geen verwijsbrief voor noodzakelijk.

Meer lezen: Vaccinatie: werkzaamheid, antistoffen en testen